هدف: پژوهش حاضر با هدف ارزیابی ویژگیهای دسترسپذیری در نرمافزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی صورت گرفته است. روش / رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر در مجموع از نوع کاربردی است و به روش پیمایشی از نوع ارزیابی مکاشفهای انجام شده است.

جامعه آماری پژوهش حاضر را 5 نرمافزار کتابخانهای آذرخش، نوسا، پاپیروس، پروانپژوه و پیام تشکیل میدهند. ابزار سیاهه? ارزیابی (محققساخته) بر اساس سیاهه? ویژگیهای دسترسپذیری ایزو9241-171 با استفاده از روش دلفی برای این پژوهش تهیه و تدوین شد. برای تجزیه و تحلیل دادهها، از انواع فنون آماری توصیفی به همراه آزمون فریدمن و روش تصمیمگیری SAW استفاده شد. یافتهها: نتایج پژوهش نشان میدهد که نرمافزارهای کتابخانه دیجیتالی ایرانی تلاش چندانی برای تأمین ویژگیهای دسترسپذیری انجام ندادهاند و تنها از طریق قابلیتهای تعبیهشده در سیستمعامل و پلتفرمی که نرمافزارها روی آن اجرا میشوند، بخشی از ویژگیهای دسترسپذیری برای انواع کاربران ناتوان و تسهیل استفاده کاربران عادی تأمین شده است. به همین دلیل، دسترسپذیری ابزارهای ورودی که از طریق سیستمعامل و پلتفرم تأمین میشود، بالاترین رتبه دسترسپذیری را از میان ویژگیهای دسترسپذیری به خود اختصاص دادهاند. تفاوت معناداری بین نرمافزارهای کتابخانه دیجیتالی مورد بررسی از لحاظ رعایت ویژگیهای دسترسپذیری مشاهده نشد. اصالت و ارزش: پژوهش حاضر که به بررسی دسترسپذیری نرمافزارهای کتابخانه دیجیتالی پرداخته است، از لحاظ پرداختن به موضوع دسترسپذیری از اولین پژوهشهای انجامشده به شمار میرود و میتواند نقش تعیینکنندهای در آشناساختن طراحان نرمافزاری و مجموعهداران با ویژگیهای دسترسپذیری و توجه به کاربران خاص (ناتوان و کمتوان حرکتی، حسی و ذهنی) داشته باشد.

کارشناسی ارشد-1392
رشته: علوم انسانی

پدیدآور: سعیده جهانگیری استاد راهنما: یعقوب نوروزی

دانشگاه قم، دانشکده ادبیات و علوم انسانی

دسترسی به لینک ایرانداک