هدف پژوهش: با توجه به اهمیت ذخیره و بازیابی اطلاعات در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی، این مراکز دارای دغدغه انتخاب یک برنامه کتابخانه های مفید و با بهره وری بالا را دارند. و یافتن یک نرم افزار کتابخانه های مناسب برای این مراکز دارای اهمیت و ضرورت بالایی است. براین اساس این پژوهش با هدف ارزیابی و بررسی نرم افزارهای کتابخانه های تحت وب پارس آذرخش ، سیمرغ و سامان از نظر وضعیت بازیابی اطلاعات انجام گرفته است.

روش: پژوهش حاضر از نوع کاربردی است. به ترتیبی که برای تهیه سیاهه وارسی استفاده شده در آن از روش کتابخانه های مطالعه متون و پیشینه ها و پژوهش های دیگران استفاده شده است، و از کتاب های حوزه نرم افزارهای کتابخانه ای بهره گیری شده است. برای ارزیابی این نرم افزارها براساس معیارهای سیاهه وارسی، از روش مشاهده استفاده شده است.جامعه آماری پژوهش حاضر را نرم افزارهای کتابخانه های تحت وب پارس آذرخش، سیمرغ و سامان تشکیل می دهند. پژوهش حاضر برای سنجش، بررسی، شناسایی و ارزیابی ابعاد پژوهش وضعیت نرم افزارهای کتابخانه های در 5 شاخص قابلیت جستجو و مرور، فرمول بندی جستجو، امکان انواع جستجو، ویژگی نمایش و راهنماهای کمکی کاربر مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.داده های این پژوهش ازطریق مشاهده وبگاه نرم افزارهای کتابخانه های مورد پژوهش گردآوری شد. داده های جمع آوری شده با استفاده از روش های آمار توصیفی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت.

.

یافته ها: یافته های پژوهش نشان داد که در قسمت قابلیت های جستجو در انواع فیلدها، نرم افزار پارس آذرخش با 98.85 درصد امتیاز و نرم افزارهای سامان و سیمرغ مشترکا" با 96.55 درصد امتیاز به ترتیب بیشترین و کمترین امتیازات را کسب کردند. در قسمت انواع فرمول بندی های جستجو، نرم افزارهای سیمرغ و پارس آذرخش با 100 درصد امتیاز و نرمافزار سامان با 83.34 درصد امتیاز به ترتیب بیشترین و کمترین امتیازات را کسب کردند. در قسمت انواع دیگر جستجوها در نرم افزار، نرم افزار پارس آذرخش با 78.43 درصد امتیاز و نرم افزار سامان با 76.97 درصد امتیاز به ترتیب بیشترین و کمترین امتیاز را کسب کردند. در قسمت خصوصیات نمایش نتایج جستجو، نرم افزار سیمرغ با 95.39 درصد امتیاز و نرم افزار سامان با 82.05 درصد امتیاز به ترتیب بیشترین و کمترین امتیاز را کسب کردند. در قسمت چگونگی نمایش امکانات کمکی(راهنما)، نرمافزار پارس آذرخش با 93.94 درصد امتیاز و نرم افزار سامان با 84.85 درصد امتیاز به ترتیب بیشترین و کمترین امتیاز را کسب کردند.

نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که نرم افزارهای کتابخانه ای مورد پژوهش، از نظر ویژگی های بازیابی اطلاعات در محیط وب، نسبت به نسخه های قبلی خود پیشرفت های خوبی داشتند و توانستند بیش از 80% از معیارهای مورد مطالعه در این پژوهش را رعایت کنند.

.

کارشناسی ارشد-1398

رشته: علم اطلاعات و دانش شناسی- مدیریت اطلاعات

.
پدیدآور: محمد ملکی

.

استاد راهنما: یعقوب نوروزی

.
دانشگاه قم، دانشکده ادبیات و علوم انسانی

.

دسترسی به لینک ایرانداک