ربط از جمله مفاهیمی است که به تأیید بسیاری از محققان نقشی اساسی و مهم در بازیابی اطلاعات دارد. این نقش در ایران نیز طی سال های گذشته مورد توجه قرار گرفته و مطالعات متنوعی پیرامون آن به عمل آمده است. با وجود این، دید روشنی در مورد مطالعات ربط در ایران وجود ندارد.

پژوهش حاضر با هدف مرور نظام مند پژوهش های حیطه ربط در ایران صورت گرفته است. به منظور دستیابی به منابع، پس از تعیین پرسش و معیارهای ورود و خروج منابع، پایگاه های اطلاعاتی هدف با استفاده از کلیدواژه های مرتبط با این حوزه جست وجو شد و پس از آن، 108 منبع شناسایی و وارد مطالعه گردید. برای استخراج داده ها، ابتدا فرم استخراج داده ها در نرم افزار «اکسل» به صورت دستی طراحی شد و داده های استخراج شده با استفاده از این نرم افزار آنالیز و نمودارهای مربوطه رسم شد. بررسی منابع حوزه ربط در ایران نشان داد که می توان مطالعات در این حوزه را در 6 گروه شامل مانعیت، جامعیت، جامعیت و مانعیت، بازخورد ربط، قضاوت ربط، و منابع مروری دسته بندی کرد.

این پژوهش نشان داد که اغلب مطالعات حوزه ربط به صورت عینی انجام گرفته و محققان این حوزه از بین انواع نظام های بازیابی اطلاعات بیشتر به پژوهش در موتورهای جست وجو پرداخته اند.همچنین، نتایج بررسی ها حاکی از آن است که جدیدترین مطالعات در زمینه ربط به حوزه قضاوت ربط تعلق دارد و بازخورد ربط حیطه ای است که متخصصان علم اطلاعات و دانش شناسی در آن کم کار بوده اند. در ارتباط با روش تحقیقِ پژوهش های حوزه ربط باید گفت که بیشتر آن ها کمّی بوده است؛ در صورتی که روش کیفی، به ویژه در ربط ذهنی و کاربرمدار که دیدگاه و نظر انسان در مرکز توجه قرار دارد، می تواند بسیار کارآمد باشد.

نویسندگان: یعقوب نوروزی، سمانه خویدکی، زهرا صدرآبادی

دسترسی به اصل مقاله از لینک زیر